Al meer dan 20 jaar werk ik met het Enneagram. Het Enneagram is een model dat de beweegreden uitlegt van 9 persoonlijkheidstypes. Verderop op de website vind je ook een Enneagramtest. Je ‘je ego’, die buitenste laag, zoals we die hiervoor gezien hebben, is af te lezen is uit je Enneagramtype.
Waarom mensen doen wat ze doen, denken wat ze denken, of voelen wat ze voelen heeft een beweegreden. Die beweegredenen die mensen kunnen hebben zijn in 9 categorieën te verdelen, ofwel in 9 Enneagramtypes. Gedrag op zich is niet feitelijk in te delen op basis van een Enneagramtype. Ieder mens, ieder type, kan elk gedrag vertonen. De beweegredenen van dat gedrag, díe zijn in te delen in Enneagramtypes. Die beweegredenen zorgen er overigens wel voor dat je vaak overeenkomsten ziet in gedrag, gedachtes of emoties bij dezelfde types. Aangezien je een beweegreden op zich niet kunt zien, moeten we het dus doen met wat we wel waarnemen bij het bepalen van een type.
Je Enneagramtype vertelt je over het motortje van je ego. Iedereen heeft een ego. Het ego is een fantastisch menselijk fenomeen, wat je tot grote hoogtes kan brengen. Je ego is een geweldige drijvende kracht en enorm sterk, maar het is tegelijk ook een soort vechtstand van iets wat je áltijd voor elkaar wilt krijgen of juist wilt voorkomen. Het vertelt je waarvan je in de stress schiet.
Hieronder neem ik je mee in de 9 verschillende Enneagramtypes, heel globaal, met stereotyperende afbeeldingen. Wil je er meer van weten, neem dan gerust contact op of lees het boek Fuck Cupido. Dat gaat over Enneagramtypes en relaties. Je vindt daar ook de uitgebreide omschrijving per type.
De Enneagramtypes
Enneagramtype 1 – perfectionisten, hervormers, verbeteraars
Hun beweegreden is autonomie behouden door het juiste te doen en het goed te doen. Ze doen er alles aan om fouten te voorkomen.
Ze hebben een sterk besef van wat goed en fout is en zien om hen heen wat verbeterd kan worden. Ze hebben daarvoor een constante innerlijke monitor. Ze zijn kritisch naar zichzelf en anderen. Hun lat ligt hoog. Ze voelen zich sterk verantwoordelijk en het werk gaat voor. Ze onderdrukken daarvoor hun eigen behoeften. Ze vinden het lastig om werk uit handen te geven. Hun bezigheid is orde scheppen op allerlei wijze. Ze lopen nooit twee keer en doen alles in één keer goed. Hierdoor zijn het efficiënte werkers.
Enneagramtype 2 – De helpers, de gevers, verzorgers
Hun beweegreden is liefde ontvangen door te voorzien in de behoeften van anderen die voor hen belangrijk zijn.
Hun aandacht gaat naar de behoeften en gevoelens van anderen. Ze willen anderen graag helpen. Ze hebben een dienstverlenende instelling en de neiging zich daarbij onmisbaar te maken. Ze zien de kwaliteiten van anderen en helpen hen daarmee graag verder. Ze geven vaak (cadeautjes). Ze streven naar intimiteit met belangrijke anderen.
Enneagramtype 3 – De performers, succeszoekers, harde werkers
De beweegreden is aandacht te krijgen door te presteren en succesvol te zijn.
Hun aandacht gaat naar het uitvoeren van taken. Ze kunnen anderen enthousiasmeren om een taak uit te voeren. Ze zijn motiverend en competitief. Ze willen succesvol en de beste zijn. Ze willen doelen bereiken. Dat kan overigens op elk vlak liggen en ook in verschillende kringen anders zijn.
Enneagramtype 4 – De romantici, artiesten, individualisten
Beweegreden is geliefd worden door bijzonder zijn. In een unieke liefde verbonden willen zijn met een ander, omdat ze de verbinding met zichzelf zijn verloren en willen herstellen.
Types 4 bouwen hun identiteit rondom de perceptie dat ze anders zijn, uniek: zelfbewust, individualistisch. Voor hen is dat een dilemma, want enerzijds vinden ze het prima dat dit hen verwijdert van het gewone volk, maar anderzijds lijkt het hen ook te verwijderen van simpelere vormen van geluk waar anderen zo gemakkelijke van lijken te genieten. Hun aandacht gaat uit naar wat ontbreekt. Ze hebben de neiging meer te waarderen wat er niet is dan wat er wel is. Het zijn idealisten, die worden aangetrokken door het onbereikbare. Dromen en verlangens zijn belangrijk voor hen.
Enneagramtype 5 – De analisten, onderzoekers, observeerders
De beweegreden is bescherming tegen inmenging door anderen door zich emotioneel terug te trekken.
De aandacht van types 5 gaat naar waarnemen. Ze analyseren, onderzoeken en denken voordat ze doen. Ze zijn goed met getallen en werken graag met modellen. Ze willen hun tijd en energie beschermen en houden daarom niet van claims, afhankelijkheid en te grote betrokkenheid. Ze houden emotioneel afstand en vinden het gemakkelijker in contact te komen met hun eigen gevoelens als ze alleen zijn. Ze lijken vaak geen behoeften te hebben en zorgen daarmee dat anderen figuurlijk afstand van hen houden. Zo ontwijken ze emotionele betrokkenheid. Ze trekken zich terug naar de veiligheid van hun denken, waar ze zich mentaal voorbereiden om mee te doen aan de wereld.
Enneagramtype 6 – De loyalisten, sceptici, rebellen
Hun beweegreden is veiligheid creëren door waakzaamheid, zaken in twijfel trekken en op zaken vooruitlopen.
Hun aandacht gaat naar wat er mis kan gaan. Ze stellen systemen op de proef en onderzoeken waar grenzen liggen. Een grens is vervolgens vooral bedoeld om te verleggen, met als gevolg dat ze snel alternatieve scenario’s kunnen bedenken en goed zijn in beïnvloeden. Ze zijn waakzaam en goed in de kleine lettertjes. Ze pluizen belangrijke zaken eerst uit voordat ze stappen zetten. Daardoor kunnen ze geplaagd worden door twijfel en een neiging tot uitstellen.
Type 7 De levensgenieters, optimisten, charmeurs
Beweegreden is het vermijden van angst en pijn door het verbeelden en opzoeken van plezierige mogelijkheden.
Hun aandacht gaat uit naar positiviteit en interessante toekomstmogelijkheden. Ervaringen zijn belangrijker dan resultaat. Ze hebben de neiging negatieve zaken positief te (her)interpreteren. Ze willen graag alle opties open houden. Ze houden niet van beperkingen en commitment is lastig. Ze zijn charmant, stimulerend, enthousiasmerend. Ze zijn vaak enthousiast, dynamisch en het middelpunt van een gezellige sfeer.
Enneagramtype 8 – De bazen, leiders, beschermers
Hun beweegreden is respect krijgen door sterk en confronterend te zijn en kwetsbaarheid te verbergen.
Hun aandacht gaat uit naar sterk zijn, dominantie en willen (be)heersen. Instinctmatig voelen ze de echte hiërarchie en weten wie de natuurlijke sterkste is. Ze voelen ook de zwakke plekken van anderen. Ze zijn direct, duidelijk en actiegericht. Ze zien erop toe dat iedereen de door hen gestelde of gerespecteerde regels naleeft. Ze tonen boosheid en kracht openlijk en hebben respect voor tegenstanders die vechten. Ze halen de waarheid naar boven, zodat ze met open vizier kunnen strijden. Zo zijn ze immers in staat om met een betere strategie te komen. Ze benaderen dingen op een alles-of-niets-manier.
Enneagratype 9 – De bemiddelaars, vredestichters, vredebewaarders
Beweegreden is acceptatie door zichzelf te vergeten. Door zelf niets nodig te hebben, veroorzaken ze geen reden om afgewezen worden.
Hun aandacht gaat naar ingeschatte verwachtingen en wensen van anderen. Ze hebben de neiging tegemoet te komen aan die verwachtingen en wensen. Ze vermijden conflict en streven naar harmonie. Ze kunnen zich makkelijk inleven in verschillende standpunten. Ze weten oplossingen te vinden die iedereen accepteert. Ze hebben de neiging om zichzelf niet belangrijk te vinden en passen zich aan de wensen van anderen aan. Ze worden vaak gezien als innemend, laconiek, meegaand, maar kunnen innerlijk koppig zijn.
Lees meer over de Enneagramtest